کد مطلب:36761 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:118

تعلیم و تربیت جدید برخلاف تعلیم و تربیت دینی از مساله ی مرگ











یكی از تفاوتهای مهم مكاتب تعلیم و تربیت جدید با اندیشه های دینی در همین است كه در این مكاتب اساسا توجهی به مرگ به منزله یك امر جدی و انسان ساز نمی شود. یعنی، اساس آموزش و پرورش امروز این است كه آدمی برای زندگی در این جهان و هماهنگ كردن عقلانی و اخلاقی و رفتاری خود با آن پرورش یابد. بنابراین تا می توانند از یاد مرگ جلوگیری می كنند و درباره ی آن به سكوت برگزار می كنند.

[صفحه 293]

چنین است كه فلسفه ی آموزش و پرورش معاصر درباره ی مهمترین حادثه ی زندگی به قدر غریزه جنسی هم سخن نمی گوید. در حالی كه این حادثه قطعی ترین و جدی ترین حوادث زندگی است. این همه غفلت از مرگ ناشی از آن است كه تصور می كنند زندگی با مردن به پایان می رسد. در حالی كه مرگ جزو زندگی است یعنی آدمی در زندگی می میرد. و مرگ اندیشی یكی از ویژگیهای اصلی آدمی و وجه تمایز او با حیوان است. هیچ حیوانی نمی داند كه می میرد.[1] تنها انسان است كه به این مسئله می اندیشد. بنابراین آدمی هر چه بیشتر به مرگ بیندیشد، هم آدمیت او هم معرفت او از آدمیت بیشتر تحقق خواهد یافت. آورده اند كه همسایگان و اطرافیان حضرت امیرالمومنین (ع) هر شب این جملات را- كه با صدای بلند گفته می شد- از آن بزرگوار می شنیدند:

تجهزوا رحمكم الله فقد نودی فیكم بالرحیل

(نهج البلاغه، خطبه 204)[2].

بندگان خدا- بر شما رحمت باد- آماده شوید كه بانگ رحیل در میان شما درافتاده است.


صفحه 293.








    1. این معنا نزد فیلسوفان اگزیستانسیالیست از جمله هایدگر اهمیت فراوان دارد. در احادیث ما نیز به این نكته اشاره شده است. برای نمونه: پیامبر (ص) فرمودند: اگر ستوران از حدیث مرگ آن بدانند كه شما دانید هرگز هیچ گوشت نخوردندی (كیمیای سعادت، امام محمد غزالی، تصحیح حسین خدیوجم، انتشارات علمی و فرهنگی، ج دوم، ص 613).
    2. بحارالانوار، ج 74، ص 391.